Po całej serii seminariów, które już odbyliśmy w ramach cyklu „Nauka i wiara – czyli wiedza i sens jako niezbędne warunki godnego życia”, seminariów organizowanych przez trzy podmioty: Scientia et Fides, Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych oraz Fundację Pro Futuro Theologiae, wspierającą badania naukowe na Wydziale Teologicznym w Toruniu dotarliśmy do dzisiejszego wykładu i – mam nadzieję – ożywionej po nim dyskusji – Pana Profesora Mariana Grabowskiego. Pozwólcie jednak Państwo, że zanim przejdziemy do dzisiejszego wykładu, jednym “okrągłym” zdaniem nie tyle podsumuję, ile wymienię dotychczasowe wydarzenia:
- Wykład ogólnouniwersytecki Relacje nauka-wiara. Konflikt czy współistnienie? Wykład w wymiarze 15 godzin prowadzony jest przez przedstawiciela nauk przyrodniczych (dr Magdalena Czarnecka) oraz teologicznych (ks. dr hab. Piotr Roszak) – semestr zimowy 2014/2015; miejsce: Wydział Teologiczny UMK, ul. Gagarina 37
- Otwarte seminaria naukowe z cyklu „Scientia et fides”:
1. 15.10.2014 – prof. dr hab. Marek Szulakiewicz: Niebezpieczeństwa redukcjonizmu we współczesnej kulturze, w wymiarze naukowym, kulturowym i metafizycznym;
2. 19.11.2014 – prof. dr hab. Grzegorz Karwasz: In principio;
3. 14.01.2015- ks. mgr Mirosław Przechowski: Jak działa Bóg? Refleksje z perspektywy filozofii przyrody; wykład ten otworzył niejako międzynarodowe seminarium zatytułowe Jak działa Bóg? Opatrzność Boża w teologii analitycznej (to trzydniowe seminarium było realizowane w ramach grantu Center for Philosophy of Religion z University of Notre Dame;
4. 24.01.2015 – ks. prof. dr hab. Marian Machinek: Problematyka etyczno-teologiczna statusu ludzkiego embrionu; wykład otwarty zorganizowany w ramach podyplomowych studiów w zakresie bioetyki
5. 21.02.2015 – prof. dr hab. Alina Midro: Genetyka – terapia, manipulacja, modyfikacja genetyczna. Czy istnieją granice naukowe?, wykład otwarty zorganizowany w ramach podyplomowych studiów w zakresie bioetyki
6. 4.03.2015 – dr hab. Paweł Kawalec, prof. KUL JP II: Czy rachunek przyczynowy jest językiem Boga?;
7. 15.04.2015 – dr Dariusz Sagan: Inteligentny projekt – nauka czy pseudonauka?Marian Grabowski – Profile nicości
Po tak bogatym cyklu spotkań i dyskusji przychodzi nam się dzisiaj zająć się tematem niezwykle ciekawym, co i trudnym: Profile nicości. Trochę jak Heidegger chcemy zmierzyć się z pytaniem jeszcze bardziej pierwotnym, ten ostatni postulował, by nie tyle pytać o to, czym jest byt jako byt, ile pytać o to, czym jest bycie bytu. Tak my dzisiaj chcemy postawić pytanie jeszcze bardziej pierwotne: pytanie – no właśnie: o co chcemy zapytać? – o nicość. Pojęcie nicości – jak pisze Pan Profesor w abstrakcie swego wykładu – jest pojęciem tyle osobliwym, co kłopotliwym. Tego, co ono oznacza, nie potrafimy ani sobie wyobrazić, ani doświadczyć, ani adekwatnie skonceptualizować. A jednak pytanie o nicość, a jeszcze bardziej poszukiwanie odpowiedzi na to pytanie w oparciu o filozoficzną interpretację drugiego zdania z Księgi Rodzaju, staje się niezwykłą inspiracją dla metafizyki, filozofii Boga czy filozofii przyrody otwierając tutaj nową perspektywę w refleksji nad osiągnięciami i problemami matematyki i fizyki. Panie Profesorze – niech Pan będzie przewodnikiem po meandrach nicości.
Marian Grabowski
Dr hab. fizyki teoretycznej, profesor zwyczajny nauk humanistycznych. Kierownik Zakładu Filozofii Chrześcijańskiej Wydziału Teologicznego UMK w Toruniu. Zajmuje się aksjologią nauki, etyką, antropologią filozoficzną, w tym nowym jej nurtem – antropologią adekwatną. Autor książek m.in.: „Mechanika kwantowa – ujęcie w przestrzeni Gilberta” (wspólnie z R.S. Ingardenem); „Operational Quantum Physics (wspólnie z P. Buschem i P.Lahtim)”; „Na obrzeżach sacrum”; „Elementy filozofii nauki”; „Istotne i nieistotne w nauce”; „Historia upadku”; „Pomazaniec. Przyczynek do chrystologii filozoficznej”; „Podziw i zdumienie w matematyce i fizyce”.
